اینکه به‌سختی به خواب می‌روید و چند دقیقه تا چند ساعت در رختخواب بیدار می‌مانید تا به خواب بروید، به‌طور یقین بر روی سلامت شما تأثیر منفی می‌گذارد. این مشکل می‌تواند در طولانی‌مدت خطر ابتلا به چاقی و یا بیماری‌های قلبی را در فرد افزایش دهد، امروزه با گسترش فناوری و ظهور گوشی‌های هوشمند بسیاری از افراد این وسایل را به رختخواب‌های خود می‌برند و با سرگرم شدن با گوشی دچار اختلال خواب خواهند شد و دیر به خواب می‌روند. البته داروهای خواب‌آور می‌توانند مشکل شما را به آسانی حل کنند، اما این داروها عوارضی دارند که در صورت استفاده مداوم برای شما ضرر دارد.
خوشبختانه یک درمان آسان برای بی‌خوابی وجود دارد، درمانی ارزان‌قیمت، بدون عارضه و تأثیرات منفی. بله موسیقی می‌تواند شما را به خواب ببرد. ممکن است این سؤال بارها در ذهن شما ایجاد شده باشد که آیا گوش کردن به موسیقی قبل از خواب باعث می‌شود سریع‌تر بخوابید و کیفیت خواب بهتری را تجربه کنید؟ در این مطلب می‌خواهیم در مورد تأثیر موسیقی بر خواب حرف بزنیم.
موسیقی‌های آرامش‌بخش می‌توانند با تأثیر بر روی سیستم عصبی بدن شما را آرام‌تر و آماده خواب کنند. طبق مطالعه بزرگ‌سالانی که قبل از خواب موسیقی آرامش‌بخش گوش می‌دهند، سریع‌تر به خواب می‌روند، بیشتر خواب می‌بیند و در طول شب بیدار نمی‌شوند و شب را بسیار آرام‌تر سپری می‌کنند. وقتی شما در حال گوش کردن به یک موسیقی هستید و از آن لذت می‌برید این احساس کاملاً واقعی است و هیچ تصویرسازی و خیال و تصوری وجود ندارد. موسیقی می‌تواند ضربان قلب شما را آرام‌تر کند، تنفستان شمرده‌تر و آرام‌ترم شده و به‌طورکلی سیستم بدنی‌تان در حالت متعادل‌تری قرار گیرد. فشارخون کاهش پیدا کرده و عضلات ریلکس تر می‌شوند، این تغییرات بیولوژیکی بدن شما را برای شرایط بهتر و آرام‌تری قبل از خواب آماده می‌کند و درنهایت سریع‌تر به خواب می‌روید.
فواید گوش کردن به موسیقی قبل از خواب
- افزایش کیفیت و زمان خواب: موسیقی مناسب می‌تواند بدن شما را در حالت استراحت قرار دهد، از این رو مدت زمانی که در خواب هستید ذهنتان آزادتر بوده و کیفیت خوابتان بیشتر می‌شود.
- ریلکس شدن
- کاهش فشارخون و ضربان قلب
- سریع‌تر به خواب می‌روید: با گوش کردن به موسیقی ذهن خود را از هزاران اتفاقی که در طول روز رخ داده است رها می‌کنید و به عبارتی حواستان پرت می‌شود، در این صورت مغز با آرامش بیشتری به خواب می‌رود.
- ازنظر شیمیایی اتفاقات خوبی در بدن رخ می‌دهد: موسیقی باعث تولید سروتونین در مغز می‌شود که حس خوبی را ایجاد می‌کند، افرادی که افسرده هستند در واقع کمبود سروتونین دارند، با ترشح این ماده در بدن شرایط برای خوابیدن بهتر می‌شود. در واقع یکی از کارهای سروتونین در بدن ما تنظیم سیکل خواب است. سروتونین در کنار ملاتونین در سیکل خواب نقش دارد. کاهش سطح سروتونین با بی‌خوابی مزمن در ارتباط است.
پژوهش‌های انجام شده در رابطه با خواب و موسیقی:
البته جای تعجبی نیست که تحقیقات بسیار زیادی در مورد رابطه خواب و موسیقی انجام شده باشد، مثلاً در یک مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داده شد که گوش کردن به موسیقی قبل از خواب می‌تواند به‌عنوان یک درمان بی‌خوابی در افراد مبتلا به اختلال استرسی به کار برده شود. موسیقی استفاده شده در این مطالعه شامل ملودی‌های آهسته مانند پیانو و ویولن بود.
در مطالعه دیگری نیز نشان داده شد درصورتی‌که قبل از خواب ۴۵ دقیقه موسیقی گوش دهید و این کار را به مدت ۳ هفته تکرار کنید، درنهایت سریع‌تر به خواب می‌روید، و کیفیت خوابتان نیز بیشتر می‌شود.
طبق تحقیقات افرادی که از این طریق به خواب می‌روند، مرحله REM خواب در آن‌ها طولانی‌تر است (خواب در مرحله REM یا خواب همراه با رؤیا (Dream Sleep)، مرحله‌ای از خواب است که در آن مغز فعال است و این مرحله از خواب تا میزان زیادی به‌سلامت روانی و عاطفی فرد مربوط می‌شود).
چه نوع موسیقی‌ای را قبل از خواب گوش دهیم:
البته انتخاب نوع موسیقی که قبل خواب گوش می‌دهید، شخصی است. هر شخص ممکن است با یک موسیقی آشنا و خاصی به آرامش برسد. اما این نکته را در نظر داشته باشید که بهتر است از آهنگ‌های آهسته و آرام استفاده کنید. ریتم آهنگ ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه (BPM) باشد که این نوع آهنگ‌ها بیشتر در دسته آهنگ‌های کلاسیک، جاز و یا محلی وجود دارد. (مترونوم یک ابزار تمرین در موسیقی است که ضربات یک‌نواخت و پی‌درپی ایجاد می‌کند تا نوازندگان را در نگه‌داشتن ریتم یک قطعهٔ موسیقی یاری دهد. این ضربه‌ها با یکای ضرب در دقیقه (BPM) سنجیده می‌شوند).
- موسیقی‌ای انتخاب کنید که با آن آشنا هستید و قبلاً چند بار به آن گوش داده‌اید.
- موسیقی باید یک ریتم آرام و پایدار داشته باشد (ریتم آهنگ ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه (BPM)).
- آهنگ‌های کلاسیک می‌توانند انتخاب خوبی برای گوش کردن موسیقی قبل از خواب باشد.
- موسیقی را تنظیم کنید و برای آن تایمر بگذارید. میزان زمان پخش موسیقی باید بنا بر عادت بدن شما بین ۱۵ تا ۴۵ دقیقه باشد.
آیا موسیقی می‌تواند در برخی شرایط، خواب را مختل کند؟
همانطور که از تأثیر مثبت موسیقی در سرعت به خواب رفتن، مطمئن هستیم، در مقابل موسیقی می‌تواند تأثیر منفی هم داشته باشد و خواب شما را مختل کند. این اتفاق بیشتر در مورد موسیقی‌های تند، هیجانی و شاد رخ می‌دهد، این موسیقی‌ها می‌توانند ضربان قلب شما را بالا برده و خواب شما را دچار مشکل کنند. بنابراین بهتر است در پلی لیستی که قبل خواب پخش می‌کنید؛ از آهنگ‌های ملایم، با ریتم مشابه و صدای یکسانی استفاده کنید، ممکن است به دلیل بالارفتن ناگهانی صدای موزیک از خواب بپرید.
هشدار: برای گوش کردن موسیقی قبل از خواب از هندزفری استفاده نکنید؛ در این قسمت با خطرات استفاده از هندزفری آشنا می‌شود:
- نکروز: هندزفری در خواب می‌تواند احساس بدی در شما به وجود بیاورد. علاوه بر این خطرات پنهانی نیز برای شما دارد. در تئوری فشار آوردن هندزفری بر روی گوش در طولانی‌مدت گردش خون را قطع کرده و منجر به نکروز می‌شود. نکروز یا بافت‌مردگی مجموعه‌ای از سلول‌ها و بافت‌های مرده در یک نقطه از بدن است.
- افزایش موم در گوش: گوش‌ها به‌صورت طبیعی موم می‌سازند و از این طریق از کانال گوش محافظت می‌کنند با قرار دادن هندزفری در گوشی به مدت طولانی گوش تحریک‌شده و میزان موم آن زیادتر می‌شود، درنتیجه ممکن است باعث کاهش شنوایی در شما شود.
از چه وسایل می‌توانید برای گوش کردن به موسیقی استفاده کنید:
- رادیو: اگر به‌تنهایی در اتاق‌خواب خود می‌خوابید، استفاده رادیو یا دستگاه پخش‌کننده موسیقی یک انتخاب خوب برای شما است. بهتر است از دستگاهی استفاده کنید که تایمر داشته باشد.
- هدفون‌های بی‌سیم: هدفون‌ها برخلاف هندزفری ها ضرر کمتری دارند. دو بالشتک نرم بر روی گوشتان قرار می‌گیرد و به قسمت داخلی گوش آسیب کمتری وارد می‌شود. البته کیفیت صدا در این هدفون‌ها اندکی کمتر است. نوع بی‌سیم آن باعث می‌شود تا در هنگام خواب محدودیت حرکتی نداشته باشد. قبل از خواب برای گوشی‌تان تایمر قرار دهید. و گوشی را در حالت پرواز بگذارید.
آیا موسیقی بر روی رؤیاهایی که می‌بینیم تأثیر می‌گذارد؟ هر چیزی از محیط خارجی می‌تواند به‌صورت بالقوه بر روی رؤیاهای ما تأثیر بگذارد اگر با موسیقی آرام بخوابید، آرامش و موسیقی می‌تواند در رؤیاهای شما نمود پیدا کند.
نتیجه‌گیری:
البته گوش کردن به موسیقی قبل از خواب و ایجاد آرامش و افزایش کیفیت خواب به‌مرور زمان ایجاد می‌شود و درصورتی‌که می‌خواهید نتایج آن را ببینید باید چندهفته‌ای صبر کنید، تا بدنتان به آن عادت کند. بنابراین اگر روز سختی را پشت سر گذاشته‌اید و نمی‌توانید بخوابید، از موسیقی استفاده کنید، این روش می‌تواند به‌عنوان یک درمان ارزان‌قیمت و در دسترس مشکل شما را از بین ببرد.