خواب و رؤیا می‌تواند تسکین‌دهنده یا ترسناک، مرموز و یا مهیج، واقع‌بینانه و یا تخیلی باشند. گاهی از خواب برمی‌خیزیم و هیچ‌چیز از رؤیا و کابوسی که دیده‌اید را به خاطر نمی‌آوریم، درحالی‌که در زمان‌های دیگر می‌توانید تمام آن را، با جزئیاتش مرور کنیم. به‌طورمعمول، رؤیاها و کابوس‌ها مسئله‌ای نیست که برای شما نگرانی به وجود آورد. هر انسانی ممکن است در طول زندگی خود بارها آن را تجربه کند. اما کابوس‌های که هفته‌ها و ماه‌ها ادامه پیدا کند، می‌تواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده و مختل کند.
رؤیاها و کابوس‌ها، راه‌حلی است که ذهن ناخواداگاه ما برای برطرف کردن مشکلات به کار می‌گیرد. درواقع ما در طول روز ممکن است با افکار؛ احساسات و مشکلاتی مواجه شویم که این مسائل بر روی ناخودآگاه ما تأثیر می‌گذارد و ذهن ناخواداگاه ما این مسائل و مشکلات را در قالب کابوس‌هایی در شب بروز خواهد داد؛ بنابراین اگر در طول زندگی خود گرفتار این کابوس‌ها و خواب‌های عجیب و غریب هستید بهتر است، اتفاقات زندگی واقعی خود را مرور کرده و سعی کنید بین آن‌ها و خواب‌هایتان ارتباط برقرار نمایید. احتمالاً از این طریق می‌توانید راه‌حل‌هایی برای رهایی از آن‌ها پیدا کنید.
چرا خواب‌های عجیب‌وغریب می‌بینیم؟
همان‌طور که در ابتدا ذکر کردیم، رؤیاها عجیب و غریب می‌تواند از وضعیت زندگی واقعی افراد به وجود بیاید. گاهی اوقات مسائل خاص حل‌نشده، در زندگی شخصی ممکن است منجر به رؤیایی عجیب‌وغریب و کابوس شود. گاهی اوقات این اتفاقات بسیار پیچیده هستند و به‌سختی می‌توان به ریشه آن دست پیدا کرد. مثلاً فردی که در کودکی با مشکلاتی مواجه بوده و اکنون در دوران جوانی خواب‌هایی در مورد آن می‌بینید، اما نمی‌تواند علت کابوس‌هایش را درک کند. ذهن انسان کارهای خارق‌العاده زیادی انجام می‌دهد، به‌راحتی در زمان سفر می‌کند و هر کاری را می‌تواند؛ در هرزمانی و هر شرایطی انجام دهد.
بنابراین اگر این کابوس‌ها و رؤیاهای عجیب‌وغریب باعث اختلال در خواب شما شده‌اند و نمی‌توانید خواب راحتی داشته باشید، فعالیت‌های روز بعد شما را مختل می‌کنند و به‌صورت کاملاً منفی بر روی زندگی و کار شما تأثیر می‌گذارند، بهتر است با یک تحلیلگر رفتاری برای تفسیر دقیق آن مشورت نمایید.
در این قسمت می¬خواهیم در مورد عواملی که باعث ایجاد این کابوس¬ها می‌شوند؛ بیشتر حرف بزنیم:
• استرس و اضطراب
نظریه دیگر بر این باور استوار است که اگر فرد در یک دوره از زندگی خود، تحت‌فشار، استرس، اضطراب و افسردگی باشد، می‌تواند رؤیاهای عجیب‌وغریبی را تجربه کند. بدن انسان، ضربه روحی مانند پایان یک رابطه عاشقانه، یا مرگ یکی از دوستان و نزدیکان خود، سو استفاده جنسی، تصادف و … را در قالب کابوس‌هایی نشان می‌دهد و شخص را به‌شدت آشفته می‌سازد.
• رژیم غذایی
علاوه بر این، نوع رژیم غذایی که فرد دارد بر خواب و رؤیاهای آن تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن غذاهای تند، چرب و مضر در وعده شام، می‌تواند سوخت‌وساز بدن را بیشتر کرده و دما بدن را بالا ببرد. این کار باعث افزایش فعالیت مغز خواهد شد و درنهایت خواب‌ها و کابوس‌های بدی به سراغ فرد می‌آید.
• نوشیدنی‌های الکلی
مصرف بیش‌ازاندازه نوشیدنی‌های الکلی نیز باعث کابوس خواهد شد. در مقابل افرادی که به این نوشیدنی معتاد شده‌اند و در دوره ترک به سر می‌برند ممکن است کابوس ببینید.
• اختلالات خواب
تغییرات در برنامه خواب، مانند پرواز به خارج از کشور (تغییر ساعت خواب بدن به یک‌زمان متفاوت) یا خواب کمتر از حد معمول، می‌تواند این رؤیاها آشفته را افزایش دهد.
• اختلالات هورمونی
درصورتی‌که باردار هستید؛ اختلالات هورمونی در بدن شما زیاد می‌شود و این باعث خواهد شد الگوهای خواب و احساسات شما مدام تغییر کند. برخی از زنان اذعان دارند که در روزهای ابتدایی بارداری خود، رؤیاهای آرامی می‌بینند.
• بیماری‌ها
درنهایت یکی دیگر از دلایل کابوس‌ها شبانه، بیماری‌ها و شرایطی است که فرد درگیر آن هست. تب بالا، وقفه تنفسی در خواب یا آپنه خواب (یک اختلال است که باعث توقف تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب می‌شود.) و دیگر اختلالات ممکن است باعث ایجاد رؤیاها و کابوس‌هایی شود؛ بنابراین اگر فردی در طول دوره درمانی و دارویی قرار دارد، کابوس‌های شبانه می‌تواند یکی از عوارض جانبی آن باشد. داروهای ضدافسردگی، مواد مخدر، داروهای آرامش‌بخش و … از داروهای شناخته‌شده‌ای هستند که موجب کابوس و رؤیاهای عجیب‌وغریب خواهند شد.
بنابراین در صورت بروز این رؤیاهای عجیب‌وغریب و کابوس، خواب شما دچار اختلال می‌شود و تمرکز و حافظه شما را تحت تأثیر قرار دهد و بر روی بهره‌وری شما در مدرسه و محیط کار تأثیر منفی می¬گذارد. در مراحل پیشرفته‌تر شما به‌صورت خودآگاه و یا ناخودآگاه سعی می‌کنید که به خواب نروید، زیرا این دلهره در شما وجود دارد که مجدداً خواب بد بینید. بنابراین درصورتی‌که این کابوس‌ها ادامه‌دار باشند، می‌تواند مشکلات جدی‌تری در شما به وجود بیاورند.
چگونه از دست این رؤیاها عجیب‌وغریب و کابوس‌ها رها شویم؟
• تمرین‌های آرامش‌بخش مانند یوگا و مدیتیشن
برای رهایی از این کابوس‌ها، شما باید یاد بگیرید که چگونه در زندگی آرامش داشته باشید و استرس را در زندگی خود مدیریت کرده و کنترل نمایید. هرروز می‌توانید با تمرین‌های یوگا و مدیتیشن؛ آرامشتان را بیشتر کنید، در ساعت‌های مشخصی به خواب رفته و بیدار شوید، در طول شبانه‌روز هفت الی هشت ساعت بخوابید و با این موارد تنش و استرس را از خود دور کرده و شانس کابوس دیدن را کم کنید. اگر احساس می‌کنید که سطح استرس و اضطراب شما از کنترل خارج‌شده است، از تمرینات زیر استفاده کنید:
• یوگا
• مراقبه و مدیتیشن
• تنفس عمیق
• فن‌های آرامش‌بخش و ریلکس کردن
• ورزش
• فعالیت‌های دیگر که می‌تواند استرس شما را کاهش دهد.
• سالم زندگی کردن
داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی و دوری کردن از چربی‌ها، نمک و قند مخصوصاً در وعده شام، حفظ وزن سالم، داشتن خواب کافی، حفظ برنامه منظم خواب، مصرف آب به‌اندازه کافی و مراقبت از سلامت روان تا میزان بسیار زیادی شما را از شر این کابوس‌ها رها می‌کند.
• تغییر روش درمانی
با صلاح‌دید پزشک خود، روش درمانی و داروی خود را تغییر دهید، الکل مصرف نکنید و قبل از خواب فیلم‌های هیجان‌انگیز و یا ترسناک نبینید.
• اجرای درمان تصویرسازی
این درمان بیشتر بر روی افرادی به‌کاربرده می‌شود که کابوس‌های آن به دلیل تروما به وجود آمده است. در این درمان یک متخصص و درمانگر، سعی می‌کند برای خواب و کابوس فرد یک پایان خوش در نظر بگیرد. در این صورت دیگر این کابوس، به‌عنوان یک تهدید فرد را اذیت نمی‌کند بلکه پایان خوب و سرانجامی خوش دارد.
درواقع متخصص از شما می‌خواهد تا ماجرای خواب و کابوس خود را به‌صورت مثبت و با یک پایان خوش، باز نویسی کنید.
• دارو
اغلب پزشکان بر این عقیده هستند که دارو ، درمان مناسبی برای اختلالات خواب و کابوس‌ها نیست. بااین‌حال، در مورد کابوس‌های ناشی از تروما، مانند اختلال استرسی پس از یک ضربه، پزشک ممکن است از داروهای خواب یا داروهای ضد اضطراب ، برای کمک به خواب استفاده کرده و این داروهای کمکی را به شما تجویز کند.
بااین‌حال اگر با انجام همه این راهکارها، رؤیاها و کابوس‌های شما ادامه پیدا کرد، باید به یک درمانگر و یا یک تحلیلگر خواب مراجعه کنید تا علت اصلی آن را ریشه‌یابی کند.
طبق تحقیقات افراد احساساتی، حساس و تخیلی به دلیل اینکه بیشتر تحت تأثیر محیط و اتفاقات آن قرار می‌گیرند، مستعد ابتلا به کابوس‌های شبانه هستند. مشکلات واقعی و تصور آن، مانند مشکلات با دوستان؛ خانواده؛ در مدرسه یا محل کار می‌تواند میزان استرس و اضطراب در فرد را بیشتر کند. درصورتی‌که در آرامش باشید، استرس را از خود دورنمایید و مثبت و شاد بی اندیشید به‌راحتی قادر به از بین بردن اختلالات خواب هستید.
www.healthline.com
www.psychologenie.com