استفاده از رژیم غذایی سالم و متنوع در دوران بارداری به شما کمک می‌کند تا بیشتر ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را دریافت کنید. اما علاوه بر این مواد باید از یک سری مکمل‌ها و ویتامین‌های کمکی نیز استفاده کنید.
به طور مثال مصرف فولیک اسید به میزان ۴۰۰ میکروگرم در روز، که از قبل از بارداری شروع شده و باید تا هفته ۱۲وم ادامه پیدا کند. پزشکان به زنان با کمبود ویتامین D توصیه می‌کنند از این مکمل نیز استفاده کنند. مکمل‌های ویتامین A نیز چندان ضروری نیست و مصرف بیش از اندازه آن نیز خطرناک است.
مصرف اسید فولیک قبل از بارداری و در حین بارداری
همانطور که در مقدمه گفتیم زنان باردار باید هر روز از مقدار معینی اسید فولیک استفاده کنند. اسید فولیک برای بارداری بسیار مهم است، و مانع از ایجاد اختلال در جنین خواهد شد، اختلالاتی مانند بیماری‌های لوله عصبی همچون ستون فقرات شکاف‌دار یا عیوب مادرزادی کاسه سر (آننسپالی) . علاوه بر این می‌توانید از مواد غذایی حاوی فولات؛ مانندلوبیا چیتی، اسفناج، مارچوبه، بروکلی، بامیه، کلم، گوشت گاو و مرغ، جگر، نان و غلات سبوس دار، مخمر آبجو (مثل ماءالشعیر)، پنیر، خرما، سبزیجات برگی شکل، حبوبات، شیر، قارچ، ماهی تن، جوانه گندم خام، کاهو، آب پرتقال، زرده تخم مرغ و موز. نیز استفاده نمایید.
اگر بتوانید سه ماه پیش از بارداری مصرف اسید فولیک را آغاز کنید، تا ۷۲ درصد از احتمال ابتلای کودکان به بیماری‌های مغز و ستون فقرات می‌توانید می‌کاهید.
اسید فولیک یا همان ویتامین B6 جزو ویتامین‌های گروه بی است بنابراین محلول در آب است و در بدن ذخیره نمی‌شود بنابراین باید به صورت روزانه در رژیم غذایی شما قرار بگیرد.
مادرانی که دچار بیماری لوله عصبی باشند و یا دیابت داشته باشند؛ مادرانی که داروی صرع استفاده می‌کنند، و یا بیماری سلیاک دارند و یا دچار اضافه وزن هستند طبق صلاح دید پزشک باید از میزان بیشتری اسید فولیک استفاده کنند. دریافت بیش از حد اسید فولیک زیان ندارد زیرا از طریق ادرار دفع می‌شود. اما بهتر است طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید زیرا در برخی موارد موجب تشنج در افراد شده است.
بهتر است اسید فولیک را به همراه ویتامین B12 و ویتامین C استفاده کنید تا بهتر جذب شود.
ویتامین D در بارداری
تمامی بزرگسالان از جمله زنان باردار و شیرده به ۱۰ میکرو گرم ویتامین D در طول روز نیاز دارند. ویتامین D مقدار کلسیم و فسفات موجود در بدن را تنظیم می‌کند که برای حفظ سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات ضروری است. بدن ویتامین D را از طریق پوستی که در معرض افتاب قرار می گیرد، جذب می‌کند. البته زمان مشخصی برای دریافت این ویتامین در زیر نور خورشید وجود ندارد، با این حال قبل از قرمز شدن پوست و یا سوختن آن، از زیر نور خورشید خارج شوید و از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید.اگر پوست تیره داشته باشید یا همیشه پوست بدن خود را می‌پوشانید، ممکن است خطر ابتلا به کمبود ویتامین D داشته باشید.
علاوه بر نور خورشید؛ شما می‌توانید با مصرف انواع ماهی‌ها، تخم مرغ و گوشت قرمز، ویتامین دی دریافت کنید. بنابراین همانطور که مشاهده می‌کنید دریافت این مقدار ویتامین دی برای یک زن باردار از طریق مواد غذایی اندکی دشوار است و بهتر است در این دوران مکمل ویتامین D مصرف کند.
مصرف قرص آهن در بارداری
اگر کمبود آهن دارید، به احتمال زیاد همیشه دچار ضعف و خستگی هستید و ممکن است از کم خونی رنج ببرید. گوشت بدون چربی، سبزیجات، میوه خشک، آجیل‌ها حاوی آهن هستند. شما می‌توانید در طول دوران بارداری از بادام زمینی و یا کره بادام زمینی استفاده کنید، البته مطمئن شوید که به آن آلرژی ندارید. بسیاری از غلات‌های صبحانه نیز غنی شده از آهن هستند، البته در صورتی که میزان آهن خون شما کم باشد پزشک علاوه بر مواد غذایی مذکور ، مکمل‌های و قرص آهن را نیز تجویز خواهد کرد.
مصرف ید در دوران بارداری
ید برای عملکرد سالم تیروئید مادر در دوران بارداری حیاتی است. کمبود ید می‌تواند باعث رشد فیزیکی خفیف، ناتوانی شدید ذهنی و ناشنوایی شود. ید ناکافی می‌تواند منجر به سقط جنین می‌شود.
ویتامین Cدر دوران بارداری
ویتامین C از سلول‌های بدن محافظت می‌کند و به حفظ سلامتی آنها کمک می‌کند. ویتامین C در انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود و یک رژیم متعادل می‌تواند تمام ویتامین‌های C را به شما ارائه دهد. منابع خوب ویتایمن سی عبارتند از:
- پرتقال و آب پرتقال
- کیوی
- فلفل قرمز و سبز
- توت فرنگی
- کلم بروکلی
- سیب زمینی
کلسیم در دوران بارداری
کلسیم برای استخوان‌ها و دندان‌های کودک شما حیاتی است. زیرا در صورتی که به جنین کلسیم مورد نیاز نرسد از ذخایر کلسیم بدن شما استفاده می‌کند و این کار ممکن است در دروان بارداری و بعد از آن برای شما مشکلاتی ایجاد کند. منابع کلسیم عبارتند از
- شیر، پنیر و ماست
- سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کرفس، جعفری
- ماهی و غذاهای دریایی
روی (زینک) در بارداری
کمبود روی در بارداری خطرناک است و ممکن است باعث ناهنجاری های مادرزادی شود. علاوه بر این ممکن است زایمان زودرس، و یا تولد نوزادان کم وزن دامن گیر شما شود. غلات کامل، حبوبات و مغزها منابع خوبی برای روی هستند. همچنین مواد غذایی پروتئینی مانند گوشت، قارچ و کنجد نیز منابع بسیار خوبی برای تأمین روی بدن مادر محسوب می‌شود. علاوه بر این می توانید طبق نظر پزشک از مکمل زینک استفاده کنید.
ویتامین A
در مورد ویتامین آ در مقدمه به شما هشدار دادیم. اگر قبل از بارداری کمبود ویتامین آ ندارید بهتر است در دوران بارداری به سراغ این ویتامین نروید. زیرا مصرف بیش از اندازه آن برای جنین خطرناک است. ویتامین A در منابع حیوانی مثل روغن ماهی، جگر، شیر و لبنیات و کره وجود دارد اما خوردن انبه، کدوحلوایی، نارنگی، هویج، هلو، زردآلو، موز و طالبی هم می‌تواند به بالا رفتن سطح این ویتامین در بدن‌تان منجر شود.
به طور کلی یک مادر با وضعیت نرمال بهتر است از ویتامین‌های زیر استفاده کنند، البته این مقدارها به صورت متوسط ارائه شده و بدن شما ممکن است به میزان کمتر یا بیشتری احتیاج داشته باشید:
- ۴۰۰ میکروگرم (میکروگرم) اسید فولیک.
- ۲۰۰تا ۳۰۰ میلی گرم (میلی گرم) کلسیم
- ۴۰۰ IU ویتامین D
- ۷۰ میلی گرم ویتامین C
- ۳ میلی گرم تیامین
- ۲میلی گرم ریبوفلاوین.
- ۲۰ میلی گرم نیاسین.
- ۶ میکروگرم ویتامین
- ۱۰ میلی گرم ویتامین E
- ۱۵میلی گرم روی.
- ۱۷میلی گرم آهن.
- ۱۵۰میکروگرم ید