بازی ها انواع سرگرمی های جسمی، فکری و ذهنی هستند که به صورت هدفدار، فردی یا گروهی جهت کسب تجربه در سنین کودکی، تقویت قدرت ذهن و مغز در بزرگسالی، جلوگیری از انواع بیماری های ذهنی چون زوال عقل و فراموشی و تقویت حافظه استفاده می شوند. متخصصان مغز انسان را به عنوان یک منبع ذخیره سازی طبیعی و ارگانیک با درایوهای یک رایانه دیجیتال مقایسه می کنند و اعتقاد بر این است که مغز هر انسان می‌تواند حداکثر ۵/۲ پتای اطلاعات را در خود حفظ و ذخیره کند که تقریباً معادل ۳ میلیون ساعت ذخیره‌سازی در تلویزیون است. با اینحال توانایی بازیابی و استفاده از تمام دانش ها متفاوت است و برای کمک به روند کار نیاز است که سرعت فرآیند بازیابی و استفاده از داده ها و اطلاعات در مغز تسهیل یافته و تقویت شوند. ما در این مقاله لیستی از انواع بازی های سرگرم کننده و البته تقویت کننده مغز را گردآوری کرده ایم که می‌توانند حافظه بلند مدت و کوتاه مدت و تمرکز بزرگسالان را افزایش دهند.
با چه بازی هایی تمرکز بزرگسالان را افزایش دهیم؟
۱- حل جدول کلمات متقاطع (نه لزوما همیشه، اما گاهی این کار را انجام دهید)
جدول کلمات متقاطع به عنوان یک تمرین شناختی پیشرو غالباً در اوقات فراغت انجام میشود و مطالعات گسترده نشان می‌دهند که رابطه تنگاتنگی بین این بازی و زوال عقل وجود دارد. اما تنها اشکال جدول کلمات متقاطع به عنوان ذخیره ساز و تقویت کننده کلی مغز این است که می توانید خیلی خوب آن را استفاده کنید و به راحتی کلمات را از ذهنتان خارج سازید و احتمالا نتوانید مغز خود را به خوبی به چالش بکشید و ارزیابی کنید. بنابراین بهتر است که جدول کلمات متقاطع را با سایر بازی ها از جمله بازی های جستجوی کلمه امتحان کنید تا مغز و ذهنتان درگیر آن شود.
۲- بازی “خرید”
با استفاده از “کلمات یادآور” لیست هایی از خرید مواد مورد نیاز در یک سفر کوتاه را به خاطر بسپارید. مثلاً تمام وسایلی را که در سفر به آن نیاز دارید شامل شیر، تخم مرغ، آب پرتقال و… را با استفاده از “کلمات یادآور” به ذهن بسپارید و در مرکز خرید به خود یادآور شوید. “کلمات یادآور” نشانه‌هایی برای یادآوری لیست خرید و موارد مورد نیاز خواهند بود، این نشانه ها ممکن است با اعدادی همراه باشند مثلاً خورشید یکی است و آن را با عدد ۱ نشان داده و کفش دو تا است و از نماد عدد ۲ برای آن استفاده می کنند. به طور مثال اگر تخم مرغ ها در لیست خریدتان دومین مورد بوده و شما باید آنها را به ترتیب به خاطر بسپارید تصور کنید کفش‌تان با خورشید پشت سرتان قدم میزند، در اینجا نه تنها مورد را به خاطر می آورید بلکه به یاد خواهید آورد که در آن لیست در کجای جدول قرار دارد و اگر می‌خواهید خریدتان را با دوستان و خانواده خود تقسیم کنید میتوانید به خاطر آورید که این تقسیم چگونه و به چه ترتیبی بوده و هر یک چه میزان و چه مقدار خرید داشته اند.
۳- بازی جورچین یا پازل جیگسا
این بازی جدید و فوق العاده زیبا، یک جورچین هیجان انگیز است که مغزتان را درگیر خود می‌سازد. در این بازی بیش از ۳۰۰۰ تصویر مختلف از مناظر باشکوه سراسر جهان گنجانده شده اند که میتوانید به دلخواه از میان آنها یک مورد را انتخاب نموده و به مرتب کردن جورچین ها بپردازید. پازل جیگسا یا جیگسو، ابزاری خارق العاده برای افزایش تمرکز بزرگسالان است، زیرا مغز شما برای جمع آوری یک تصویر بصری باید مجموعه ای از رنگ ها و اشکال را به خاطر بسپارد و سپس داده ها را در کنار هم قرار دهد. سپس پازل ها را حرکت دهید و در جای مناسب خود قرار دهید تا تصویر به درستی شکل گیرد. با هرحرکتی که به دستان خود می دهید و پازل ها را جابجا می کنید دوپامین در مغزتان ترشح میشود که مغز را به تفکر و تعقل بیشتر وامی دارد و ذهن را درگیر یاد آوری داده ها می سازد تا حرکت پازل ها و قرارگیری قطعات در نهایت به درستی صورت گیرد. شما دراین بازی حق انتخاب گسترده‌ای دارید و می توانید درصورت تمایل، به جای انتخاب تصاویر محیط و منظره از اشکال متعددی استفاده کنید و تنها با به خاطر سپردن رنگ ها و شکل ها، پازل را بازسازی کنید.
۴- بازیهای ویدئویی
بازی های ویدئویی را برای افزایش تمرکز بزرگسالان انتخاب کنید زیرا شما را درگیر انجام چند کار به صورت همزمان خواهند کرد. در بازیهای ویدئویی، معمولاً در قسمتهایی از بازی از شما می خواهند که تصویر متفاوتی را پیدا کنید و یا این که مثلاً به شکل هایی شلیک کنید که دریک تصویر ویدئویی با دیگر اشکال فرق دارند. اگرچه این شلیک کردن ها و پیدا کردن تفاوت ها ممکن است سرگرم کننده باشند، اما لزوماً باعث تقویت عملکردشناختی شما نمی شوند. بازی هایی که در طول انجام آنها باید به یک محرک جدید مانند یک علامت در محیطی جدید واکنش نشان داده و آن را بیابید، می‌توانند حافظه‌تان را تقویت کرده و یا امکان یادآوری اطلاعات و درگیری ذهن را بهبود ببخشند.
۵- بازی های ps4 و X box (که به بازیهای چمدانی شهرت دارند)
اگر تمایل به انجام بازیهای گروهی دارید، می توانید از انواع بازی های گروهی مانند ps4 و X box استفاده کنید که حالت رقابتی داشته و مغز را درگیر می‌سازند و حافظه را تحریک میکنند تا برنده باشید. نوع ساده تری از این بازی ها نیز وجود دارند که به بازیهای چمدانی معروفند؛ این بازی ها بدین شکل بوده که فردِ شروع کننده چند مورد را به ترتیب و در قالب یک پَک یا چمدانی از کلمات ارائه می‌کند و نفر بعدی با تکرار آن موارد و البته اضافه نمودن یک مورد جدید، آن را به نفر بعدی می سپارد و نفر بعدی نیز این روال را ادامه می دهد. وقتی بازیکنی یک مورد را جا می اندازد، از بازی خارج شده و شکست میخورد.
۶- بازی های تمرکزی
احتمالاً از زمان کودکی تاکنون انواع متفاوتی از بازی های تمرکزی را بازی کرده اید. کارت بازی یکی از این بازی های مهیج است که شما با تطبیق موارد با یکدیگر یک کارت را انتخاب نموده و در بازی شرکت می کنید. این کارت، دقیقاً همان کارتی است که با کارتهای دیگر یکسان بوده و تفاوتی با آنها ندارد، میتوانید برای جذاب نمودن بازی یک ترکیب نامانوس را انتخاب کرده و امتحان کنید، این انتخاب نامانوس شما به انتخاب ترکیب نامانوس spaghetti معروف است.
۷- سودوکو
جداول سودوکو از جمله بازی های ذهنی، فکری، جذاب و سرگرم کننده هستند که به تفکر زیادی نیاز دارند. سودوکو مخفف عبارت ژاپنی سوجی وادو کلوشین نی کالگیرو به معنی “ارقام باید تنها باشند” است که بیان می دارد در یک ردیف از جدول مثلاً از یک تا ده هیچگاه نباید ارقام تکراری در کنار هم قرار بگیرند و اعداد باید به گونه‌ای چیده شوند که نه عمودی ونه افقی، اعداد تکراری در زیر هم قرار نگیرند. این بازی نیز باعث افزایش تمرکز بزرگسالان می شود.
۸- شطرنج
شطرنج، یکی دیگر از بازی های چالش برانگیز مغز است. هر چند بازیکنان شطرنج برای تجزیه و تحلیل تخته شطرنج و ترسیم حرکت بعدی مهره ها بر روی حافظه کوتاه مدت خود تکیه می کنند اما، بازیکنان حرفه‌ای خود را در مسابقات می‌بینند و با تکیه بر قدرت هوش و تمرکز بالای خود، استراتژی های متعددی را با توجه به تجارب بدست آمده اجرا میکنند. با تکیه بر حافظه بلند مدت بازی میکنند و این تکنیک را جهت حفظ داده های خود برای حرکت دادن مهره های بیشتر در بازی استفاده می کنند.
۹- یوگای ذهن
دست چپ خود را دراز کنید، مشت کنید و حالا انگشت شست خود را دراز کنید. همین حرکت را با دست راستتان انجام دهید و همینطور انگشت کوچک خود. حالا آن را تغییرداده و با انگشت کوچک دست چپ و انگشت شَست دست راست انجام دهید. انجام این حرکات راحت نیست؟ هماهنگی درانجام صحیح این حرکات، منجر به هماهنگی در ارتباطات عصبی و تقویت عصب ها شده که به عملکرد حافظه و سایر عملکردهای قشر خاکستری مغز و همچنین افزایش تمرکز بزرگسالان کمک می کند.
۱۰- جورچین مصور
جورچین ها یا پازل های مصور معمولاً ازحروف، اعداد، تصاویر و نمادهایی تشکیل شده اند که شامل سرنخ هایی برای رسیدن به پاسخ هستند. به عنوان مثال معمای bad bad یک روش رمزگذاری شده برای گفتن خیلی بد است. برای رسیدن به جواب صحیح در این معما به دانش کلیشه ها و اصطلاحات نیاز دارید و نمی توانید از طریق متن به جواب برسید و باید از سرنخ هایی استفاده کنید که متن به آنها دلالت دارد و به آن اشاره می‌کند و به داده های معمولی جمله استناد نکنید تا از طریق حدس و گمان به جواب درست برسید.