طب سنتی بر طبق اثراتی که هر ماده غذایی بر روی بدن می‌گذارد طبع بدن را به دو دسته طبع سرد و گرم تقسیم نموده است و همچنین بعضی غذاها را نیز با طبع سرد و برخی دیگر را با طبع گرم معرفی نموده است. خوردن زیاد خوراکی‌های با طبع سرد حتی در افراد با طبع بدنی بسیار گرم نیز توصیه نشده است زیرا ارزش غذایی غذاهای با طبع سرد منفی بوده و خوردن بیش از حد آنها موجب سستی، رخوت، ضعف عمومی، رنگ پریدگی، بیحالی و سردی بیشتر بدن میشود و برعکس آن زیاد خوردن غذاهای با طبع گرم باعث بالا رفتن فشار خون، برافروختگی چهره، کم‌خوابی، جوش صورت، کهیر، تندی در سخن گفتن، آشفتگی و پریشان حالی، بیکار ننشستن و زود فهمی ونمایان شدن رگ‌ها میشود. بنابراین هرفردی لازم است حالت و طبیعت مزاج خود را نسبت به غذاهای سرد و گرم تشخیص دهد و در مصرف آنها نیز رعایت اعتدال را به جای آورد تا دچار عوارض کبدی و گوارشی نگردد زیرا ناهماهنگی در طبع و مزاج و غذایی که می‌خوریم باعث ایجاد اختلال در اندام‌های داخلی میشود.
محققان طب سنتی در تحقیقاتی که انجام داده‌اند به این نکتۀ قطعی رسیده‌اند که افراد با طبع سرد تمایل زیادی دارند غذاهای با طبع گرم‌تری بخورند و افراد با طبع گرم برعکس تمایل دارند غذاهای با طبع سردتری بخورند و این ناشی از تمایل بدن به رسیدن یک تعادل نسبی است.
این محققان همچنین در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که افراد گرم مزاج با خوردن غذاهای با طبع گرم بیشتر دچار اختلالات متعددی در بدن می‌شوند که از جمله آن میتوان به انواع التهابات پوستی و داخلی و گرگرفتگی‌های شدید اشاره کرد و همچنین افرادی که سرد مزاج هستند اگر غذاهای با طبع سرد بیشتری مصرف کنند دچار ناراحتی‌هایی نظیر دردهای استخوانی، ضعف و بیحالی شده و دقیقاً بر همین اساس است که گفته میشود افرادی که طبیعت گرمی دارند و در طب سنتی به آنها افراد صفراوی مزاج می‌گویند بهتر است غذاهای سرد را به تعادل مصرف کنند تا گرمی طبع بدن آنها متعادل‌تر شود و افرادی که طبع سرد یا از نظر طب سنتی بلغمی مزاج دارند غذاهای گرم مصرف کنند تا با مخلوط این دو اثر سردی و گرمی خنثی شده و هیچ گونه اختلال در سیستم کارایی بدن ایجاد نکند.
طبع سرد و گرم بدن از کجا می‌آید؟
طبق دریافت‌های محققان طب اسلامی مزاج افراد ناشی از دو عامل اکتسابی و مادرزادی و عوامل محیطی و تاثیر آنها بر بدن است که از جمله آنها میتوان به شرایط محیطی و جغرافیایی، تغذیه، میزان خواب و بیداری، فعالیت و استراحت اشاره کرد و آن چه که مادرزادی است ناشی از تاثیرپذیری دو عامل ژنتیکی ژن‌های پدر و مادر و رسیدن آن به جنین در دوران جنینی است. به طور مثال مزاج فرزندی که مزاج پدر و مادر او هر دو گرم بوده است طبیعتاً بر طبق نظریه تبارز گرم خواهد شد و تنها در صورتی ممکن است مزاج وی سرد شود که مادر در دوران بارداری به شدت غذاهای با طبع سرد خورده باشد.
غذاها و خوراکی‌های با طبع سرد و گرم
آنچه که به اشتباه تا مدت‌ها در میان عموم تعبیر از گرمی و سردی غذا می‌شده درجه حرارت غذا به هنگام خوردن آن بوده است که قطعاً این تعبیر تعبیر نادرست و اشتباهی است. مفهوم طبع سرد و گرم تنها بر طبق اثراتی که بر روی بدن افراد می‌گذارد و طبیعت درونی مواد اطلاق میشود. از نظر طب سنتی چینی و گیاه شناسی گیاهان با طبع گرم برای درمان بیماری‌های ناشی از سردی طبع بدن بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند و این در حالی است که گیاهان با طبع سرد و خنک که حالت خنک کنندگی به سیستم گوارش بدن می‌دهند نیز در درمان گرمی بیش از حد مزاج مورد استفاده قرار می‌گیرند.
غذاهای گرم کننده طبع سرد بدن
غذاهای با طبع گرم به طور کلی به غذاهایی گفته می‌شوند که کالری بسیار زیادی نیز دارند و اکثراً طعم تند و یا تلخی داشته و به رنگ‌های گرم (قرمز و نارنجی پررنگ) هستند مثلاً انواع گوشت‌های قرمز (به جز گوشت گاو که طبع سردی دارد) و انواع غذاهای سرخ شدنی و یا ادویه‌هایی که حالت تندی دارند مانند آویشن، بابونه، فلفل و ….
به گفته متخصصان طب سنتی باید از خوردن بیش از حد غذاهای گرم در فصل تابستان به جهت تاثیر گرمی محیط بر روی بدن اجتناب نمود و در عوض باید این مواد را جهت رفع انواع بیماری‌های ناشی از سردی طبع بدن از جمله اسهال، لرز، درجه حرارت پایین بدن، کم خونی، احساس ضعف و خستگی بیش از حد بدن استفاده کرد.
افراد سرد مزاج و بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای
به طور کلی افرادی که دارای محیط داخلی بدنی سردی هستند بیشتر حالت‌هایی از جمله احساس سردی و لرز زیاد در دست‌ها و پاها، دست و پاهای همیشه سرد، دردهای روماتیسمی، زانو دردهای متعدد، علاقه به خوابیدن در محیط‌های بسیار گرم، عدم تحمل هوای سرد و سرما، ادرار ناکامل و مدفوعی با بقایای کامل از غذای مصرفی بدون گوارش و غذای هضم نشده در مدفوع، بی حالی، تمایل به خواب زیاد، زردی و رنگ پریدگی صورت دارند و به این گونه افراد توصیه میشود که از خوردن غذا های با طبع سرد که به سردی بدن می‌افزایند جداً خودداری کرده و با خوردن غذاهای با طبع گرم طبع بدن را به گرمی نزدیک‌تر نموده و به حالت تعادل برسانند.
به طور مثال این گونه افرادی که طبع سرد دارند برای رسیدن به طبع گرم باید غذاهای با طبع گرم مصرف کنند از جمله غذاهای با طبع گرم میتوان به خرما، سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز گوسفندی، موز، آناناس، انجیر، بادام، گردو، کشمش، فندق و انواع آجیل‌ها، نارگیل، مرغ سرخ شده با دارچین و آویشن و فلفل که طبع گرم دارند و انواع دمنوش‌های گیاهی مانند دمنوش زنجبیل، رازیانه، جنسینگ، جو، رزماری، عسل، گل میخک، ریحان و همچنین شوید و پیازچه،خردل سبز، تره فرنگی، شاهی، سرکه، هلو، انگور، کنجد و آرد گندم اشاره کرد و همچنین به افراد با طبع سرد که میخواهند طبع گرم‌تری داشته باشند توصیه شده که میوه‌هایی با طبع گرم‌تر از جمله: موز، آناناس، گوجه سبز، زیتون، کدو وخرمالو بخورند.
منبع: traditional medicine
سرکه و گوجه سبز طبع سرد دارند که توی متن بالا اشتباها نوشته طبع گرم دارند